Nijerya, Batı Afrika’da “Lassa ateşi” salgınına karşı mücadelesine devam ediyor. Hayvandan insana bulaşan bu virüs, son bir hafta içinde ülke genelinde 10 kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı. Lassa ateşinin ne olduğu ve belirtilerinin neler olduğu ise merak konusu.
Lassa ateşi, Batı Afrika’da görülen akut viral bir hastalıktır. İlk vakalar, Nijerya’nın Lassa bölgesinde kaydedildiği için bu isimle anılmaya başlanmıştır. Hastalığın etkeni, Arenaviridae ailesine ait tek iplikli RNA virüsüdür. Hayvan kaynaklı bir hastalık olan Lassa ateşinin vektörü, “Multimammate rat” yani Mastomys natalensis olarak bilinen bir sıçandır. Bu kemirgen enfekte olduğunda virüsü uzunca bir süre idrarıyla dışarı atabilir. Mastomys kemirgenleri, Batı, Doğu ve Merkez Afrika’daki savanalarda ve ormanlarda yaygındır. İnsan yerleşimlerine ve gıda saklama alanlarına kolayca girebilirler.
Lassa virüsünün insanlara bulaşması genellikle gıdalar veya solunum yoluyla gerçekleşir. Mastomys’in dışkı ve idrarı ile doğrudan temas, kirlenmiş objelere dokunmak veya kontamine gıdaların tüketilmesi yoluyla enfeksiyon kapma riski vardır. Ayrıca, bu kemirgenlerin yaşadığı alanlar süpürülürken havaya karışan enfekte parçacıkların solunması da bulaşma sebeplerindendir. Kişiden kişiye geçiş de, hasta kişinin kanı ve diğer sıvıları ile temasta bulunulduğunda görülmektedir. Bu durum, özellikle sağlık kuruluşlarında yeterli önlemlerin alınmaması durumunda sıkça yaşanır (nozokomiyal enfeksiyon). Ayrıca, kontamine tıbbi malzemelerle de virüsün yayılması mümkündür.
Lassa Ateşi’nin belirti ve bulguları, virüsle temastan 1-3 hafta sonra ortaya çıkar. Yaklaşık %80 hastada belirtiler hafif olup tanı koyulması zorlaşabilir. Bu hafif belirtiler arasında ateş, baş ağrısı, genel kırıklık ve halsizlik bulunur. Enfekte bireylerin %20’sinde ise semptomlar ciddileşebilmekte, kanama, solunum zorluğu, tekrarlayan kusmalar, yüz ödemi, karın ve sırt ağrısı gibi ciddi durumlar gelişebilmektedir. Ayrıca, nörolojik sorunlar da, ensefalit gibi, ortaya çıkabilmektedir. İlk belirtilerin ardından iki hafta içinde çoklu organ yetmezliği nedeniyle ölüm riski taşınmaktadır; hastaneye yatırılan vakaların %15-20’sinde ölüm gerçekleşir. Hamile kadınlar için ölüm oranı daha yüksek olup, ciddi bir komplikasyon olarak düşük olma ihtimali %95’tir.
Lassa Ateşi’nin en sık görülen komplikasyonu ise sağırlıktır. Vakaların yaklaşık üçte birinde değişik derecelerde sağırlık belirtileri gözlemlenir ve çoğu kalıcıdır. Hastalığın severity’sinin, bu komplikasyon üzerindeki etkisi bilinmemektedir; hem hafif hem de ciddi vakalarda sağırlık gelişebilir.
