BRICS Zirvesi Kazan’da Başladı: Türkiye’nin Üyeliği ve Yeni Küresel Aktörler Gündemde

Kazan’da düzenlenen BRICS zirvesi, uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmiş durumda. Bu büyük buluşmada en çok merak edilen konular arasında Türkiye’nin üyeliği ve BRICS’in çok kutuplu dünya düzenindeki rolü bulunuyor. Haberglobal.com.tr’ye verdiği mülakatta Siyaset Bilimci Umur Tugay Yücel, "Türkiye BRICS’e üye olmak istiyor, ancak Türkiye’nin üyeliği 2025’de Brezilya’da yapılacak zirvede onaylanacak. Türkiye’nin BRICS’teki yeri, hem askeri hem de ekonomik olarak bölgesel ve küresel sorunlarda daha etkin bir politika izlememizi sağlayacak" ifadelerini kullandı.

BRIC konsepti, 2001 yılında ünlü yatırım bankası Goldman Sachs’ın iktisatçısı tarafından hazırlanan bir raporda "Yükselen Ekonomiler" ifadesiyle ortaya çıkmıştı. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in İngilizce isimlerinin baş harflerinden oluşan BRIC grubuna, 2010 yılında Güney Afrika’nın eklenmesiyle BRICS adı verildi.

"Bitti Diyen Yanıldı"

Yücel, her üyenin eşit oy hakkının BRICS’i daha önemli ve etkili kıldığını belirtirken, "BRICS, ABD’nin öne çıktığı G-7’den farklı bir yapı. Beş yıl önce ‘BRICS bitti, Brezilya ve Hindistan gruptan çıkacak’ gibi söylemlere rağmen BRICS bugün güçlü bir şekilde varlığını sürdürüyor. Halihazırda 40 ülke daha BRICS’e katılma talebinde bulunuyor" dedi.

Merkezler Değişiyor

Yücel, çok kutuplu dünyada yeni güç merkezlerinin oluştuğunu vurgulayarak, "Artık tüm yollar sadece Washington, Brüksel, Londra ve Paris’e çıkmıyor. Moskova, Yeni Delhi, Pekin ve Cape Town yeni oyun kurucu başkentler. Ağustos 2023’te Güney Afrika’nın Johannesburg şehrinde düzenlenen zirve öncesinde Arjantin, Mısır, Endonezya, İran, Kazakistan gibi pek çok ülke BRICS’e katılmak için resmi başvuruda bulundu. Ayrıca, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Etiyopya, İran, Mısır ve Suudi Arabistan 1 Ocak 2024 itibarıyla BRICS’in yeni üyeleri olacak" şeklinde konuştu.

Ekonomik Büyüme

Yücel, BRICS ülkelerinin satın alma paritesine göre G7 ülkelerini geride bıraktığını aktararak, "1995 yılında BRICS ülkerlerinin Küresel Gayri Safi Milli Hâsıla içindeki payı yüzde 16.9 iken, bu oran 2023’te yüzde 32.1’e ulaştı. G7 ise yüzde 29.9’a geriledi ve borçlu bir yapı haline geldi" dedi.

Ayrıca, Yücel, "Dolarizasyon"a karşı oluşturulan yeni bankacılık sistemi hakkında da şu bilgileri verdi: "BRICS, Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası gibi kuruluşlar için alternatifler sunuyor. Yeni Kalkınma Bankası Şanghay merkezli faaliyet gösteriyor ve kredi verme işlemlerinde Çin yuanı, Hindistan rupisi ve Brezilya reali kullanılıyor."

Ticaret Hacmi Katlandı

Yücel, BRICS ülkelerinin dünya sanayi üretiminin üçte birini ve tarımsal üretimin yarısını üstlendiğini vurgulayarak, "BRICS, Küresel Gayri Safi Milli Hasıla’nın yüzde 26’sına, dünya ticaretinin yüzde 20’sine, tahıl üretiminin yüzde 40’ına ve küresel maden rezervlerinin yüzde 60’ına hakim" ifadelerini kullandı.

"Orta Doğu" Etkisi

Yücel, BRICS’in Orta Doğu’daki etkisiyle ilgili olarak, "Suudi Arabistan, ilk askeri patlayıcı fabrikasını Brezilya’da inşa ederken, Birleşik Arap Emirlikleri istihbaratı Rusya ile işbirliğini derinleştiriyor. İran ise Çin öncülüğünde ortak bir deniz gücü kurma çabasında" dedi.