Witzelsucht, nörolojik bir rahatsızlık olup, bireylerde şaka yapma bağımlılığına yol açmaktadır. Beyindeki belirli bölgelerde meydana gelen hasar sonrası ortaya çıkan bu durum, hastaların kontrol edilemeyen bir şekilde espri yapma isteği duymasına neden olmaktadır. Bu davranış, uygun zaman ve mekân gözetmeksizin gerçekleştiğinden, hem hasta hem de çevresi için zorlayıcı bir durum ortaya çıkmaktadır.
Bu rahatsızlık ilk olarak 1890 yılında Alman nörolog Hermann Oppenheim tarafından tanımlanmıştır. “Witzelsucht” kelimesinin Almanca kökenleri, “şaka” anlamına gelen “Witzel” ve “bağımlılık” anlamındaki “Sucht” kelimelerine dayanmaktadır. Oppenheim, sağ frontal lobda meydana gelen hasarın bu sıra dışı davranış değişikliğine neden olduğunu gözlemlemiştir.
2016 yılında kaydedilen bir vakada, 69 yaşındaki bir adam geçirdiği inmenin ardından kontrolsüz bir şaka yapma isteği geliştirmiştir. Gece geç saatlerde bile şakalarını yazmak amacıyla uyanan bu kişi, nörologlara yaklaşık 50 sayfalık şaka notları ile başvurmuştur. Bu notlar genellikle çocukça veya uygunsuz içerikler barındırmaktadır.
Başka bir dikkat çekici vaka ise başında kurşun yarası olan 63 yaşındaki bir adam üzerine odaklanmaktadır. Sağ frontal lobu ve orbitofrontal korteksi hasar gören bu birey, geçmişte depresif olmasına rağmen sürekli neşeli bir tavır sergilemeye başlamış ve etrafındakilere sürekli espriler yapma eğiliminde olmuştur.
UCLA’da çalışan nörolog Mario Mendez ve ekibi, Witzelsucht üzerine derinlemesine araştırmalar gerçekleştirmiştir. Mendez, sağ frontal lob ve orbitofrontal kortekste meydana gelen hasarların bu rahatsızlığın temel sebebini oluşturduğunu belirtmektedir. Bu beyin bölgeleri, karar verme ve sosyal uyum süreçlerini yöneten merkezlerdir; dolayısıyla hasar sonrası hastaların davranışlarını kontrol edemediği gözlemlenmektedir.
Witzelsucht, genellikle moria adı verilen başka bir nörolojik durumla birlikte görülme eğilimindedir. Moria, patolojik bir neşe hali olarak tanımlanmakta ve hastalarda aşırı gülme ile alaycı davranışlarla kendini göstermektedir. Bu iki rahatsızlığın birlikte görülmesi, tanı ve tedavi süreçlerini daha karmaşık bir hale getirmektedir.
Henüz Witzelsucht için standart bir tedavi yöntemi geliştirilmemiştir. Çoğu durumda serotonin geri alım inhibitörleri veya antiepileptik ilaçlar kullanılmakta, ancak bu tedavilerin mizah bağımlılığı üzerindeki etkileri sınırlı kalmaktadır.
