Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar, okuyucularından gelen sorulara yanıt veriyor. İşte bu hafta gelen sorular ve Özdamar’ın açıklamaları:
Kısmi emeklilik yaşı 3 yıl fazladır
Soru: İlk sigorta girişim 28.05.2010. Tam emeklilik için 7200 prim günü, kısmi emeklilik için ise 5400 prim günü gerekiyor. Eğer kısmi olarak 5400 günden emekli olursam, primlerim asgari ücrete göre yattığı için maaşım aynı mı olur? Ayrıca, 25 yıl şartı aranıyor mu?
Cevap: 1.5.2008 tarihinden itibaren sigortalı olanların emeklilik yaşı, 31 Aralık 2035 tarihine kadar ödenecek prim gün sayısına göre 60 ile 65 yaş arasında değişiklik göstermektedir. 4/A kapsamındaki sigortalılar, yani SSK sigortalıları, 7200 gün prim ödeyerek kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor. Prim ödemeleri geciken her iki yıl için, emeklilik yaşı 65’i aşmamak koşuluyla bir yıl uzatılacaktır. Kısmi emeklilik yaşı ise normal emeklilik yaşının üç yıl fazlası olarak belirlenmiştir. Kısmi emeklilik, 4/B sigortalıları için 5400 gün prim ödenmesiyle mümkünken, 4/A sigortalıları açısından 5400 gün prim bir kademeye tabidir. 1.5.2008 tarihinden itibaren sigortalı olanlar için 4/A statüsünden kısmi emeklilik koşulları; 2008 yılı için 4600 gün, 2009 yılı için 4700 gün, 2010 için 4800 gün, 2011 için 4900 gün, 2012 için 5000 gün, 2013 için 5100 gün, 2014 için 5200 gün, 2015 için 5300 gün ve 2016 ve sonraki yıllarda sigortalı olanlar için 5400 gündür. Aylık bağlama oranları ise her 360 gün prim için yüzde iki oranında hesaplanmaktadır. Bakmakla yükümlü olanların asgariden prim ödendiği durumlarda, aylık bağlama oranı yüzde 35’ten az olamaz. Bu durumda, bakmakla yükümlü kişi var ise normal emeklilikte bağlanan maaş ile kısmi emeklilikte bağlanan maaşlar eşit olacaktır. 1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren sigortalılığı başlayanlar için sigortalılık süresi aranmamaktadır; emeklilik için yalnızca prim gününün ve yaşın tamamlanması yeterlidir.
İşçi ve Bağ-Kur emekli maaş zammı enflasyon oranına göre belirlenecek
Soru: Emekli olmaya hak kazandım. E-devlet üzerindeki emekli maaşım 36.420 TL. Ocak ayında maaşım ne kadar olacak? 2025/Ocak emekli maaşı artışından yararlanacak mıyım?
Cevap: Emekli maaşları her yıl Ocak ve Temmuz aylarında iki defa artış göstermektedir. 5510 sayılı kanuna göre, işçi ve esnaf emeklilerinin maaş zammı özel bir kanunla seyyanen ilave zam yapılmadığı sürece, önceki altı aylık enflasyon oranına göre artırılmaktadır. 2025 yılına ait Orta Vadeli Program’da, 2024 yılı için beklenen yıllık enflasyon oranı yüzde 41,50 olarak belirlenmiştir. Bu beklentilere göre, işçi ve esnaf emeklilerinin 2025 yılı Ocak ayındaki maaş zammı yüzde 13,45 olacaktır. Bu artıştan yalnızca emekli olanlar yararlanacak, henüz emekli olmayanlar ise e-devlet üzerinden hesapladıkları maaşın yüzde 13,45’i kadar artış görmeyeceklerdir. Şu anki hesaplama, 2024 yılının Ocak ve Temmuz zamlarını içermektedir. 2024 yılında emekli olmayanlar, 2025 yılında emekli olduklarında, 2024 yılının enflasyon oranı ve büyüme hızının yüzde 30’undan faydalanacaklardır. 2024 yılına ait iki dönem maaş artışı ve yıllık enflasyon ile büyüme hızının yüzde 30’unun farklı olması nedeniyle, 2025 yılında hesaplanan emekli maaşları da farklılık gösterecektir. Bu yıl emekli olunursa, bu durumda Ocak döneminde maaş artışı, yıllık enflasyonun yüzde 41,50 olması halinde yüzde 13,45 olacaktır.
Emekli maaşı için yapılandırılan borçların ödenmesi şart
Soru: Tarım Bağ-Kur prim borçlarımı yapılandırdıktan sonra, henüz vadesi gelmemiş 12 taksit borcum bulunuyor. Ekim ayı sonunda prim günlerimi tamamlayarak emekli olacağım. Taksitlerin tamamını ödemeden maaş bağlanamayacağı söylendi. Bu doğru mu?
Cevap: Emeklilik için sigortalılık süresi, yaş ve prim günlerinin tamamlanması gerekmektedir. Bağ-Kur sigortalılığına ait prim borcunun bulunmaması durumunda emekli maaşı bağlanabilmektedir. Yapılandırma kanunu kapsamındaki ve vadesi gelmemiş borçlar da bu şartın içindedir. Borcun tamamının ödenmemesi halinde emekli maaşının bağlanması mümkün olmayacaktır.
Emeklilikte son yedi yıl kuralı geçerli
Soru: 1970 doğumlu olup 1992’den 2021 yılına kadar toplam 5100 gün Bağ-Kur primi ödedim. 2022 Ocak ayından itibaren SSK’lı olarak prim ödüyorum ve SSK primlerim 872 günü buldu. Ne zaman emekli olabilirim?
Cevap: 1.10.2008 tarihinden önce sigortalı olanların birden fazla statüde prim ödemeleri durumunda, son yedi yıl primlerin fazlasına bakılıyor. Eğer son yedi yılda, primlerin fazlası Bağ-Kur statüsünde ise kişi Bağ-Kur kapsamına giriyor. Eğer son yedi yıl primlerin fazlası SSK statüsünde ise, bu durumda SSK emeklilik şartlarına tabi olmaktadır. Şu an son yedi yıl primlerinizin fazlası Bağ-Kur olduğundan ve prim günleriniz 9000 gün olmadığı için Bağ-Kur emeklisi olamayacaksınız. Ancak 388 gün daha SSK’lı çalışırsanız, Bağ-Kur sonrası 1260 gün prim kazanarak SSK emeklisi olma hakkını elde edebilirsiniz.
#Emeklilik #MaaşArtışı #SosyalGüvenlik #Sigorta #EmekliMaaşı #Bağkur
