Ankara Üniversitesi’nde Ötegezegen Keşfi: "TOI-5799c" Yaşanabilir Bölge İçinde
Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde doktora yapan Selçuk Yalçınkaya, "Süper-Dünya ve Mini-Neptün Türü Ötegezegenlerin Keşfi ve Karakterizasyonu" adlı araştırma projesinin sonuçlarını, gök biliminin prestijli dergilerinden "Astronomy & Astrophysics"te sundu. Tez çalışması, TÜBİTAK 2214-A Yurt Dışı Doktora Sırası Araştırma Burs Programı’nın desteğiyle yürütüldü.
Yalçınkaya, bölümünde uluslararası gök bilimcilerle iş birliği yaparak, "geçiş yöntemi" ile 2’si "TOI-5799" sisteminde, diğerleri "TOI-1743" ve "TOI-6223" sisteminde olmak üzere toplamda 4 yeni ötegezegen keşfetti. Bu bulgular, belgesel niteliği taşıyan uluslararası bir ekip çalışmasıyla gerçekleştirilmiş olup, Belçika’nın Liege Üniversitesi’nde de önemli aşamalar kaydedildi.
TOI-5799c: Yaşanabilir Bölge İçindeki Umut Verici Aday
Özellikle "TOI-5799c" adlı ötegezegenin yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer alması, astronomların dikkatini çekti. Bu gezegenin James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ile gözlemlenmesi, atmosferde yaşam izleri bulma olasılığını artırıyor. Yalçınkaya, "TOI-5799c’nin yüzey sıcaklığının 63 derece civarında olması bekleniyor, ancak atmosferinin içeriği hakkında henüz bir bilgimiz yok," dedi.
Yalçınkaya, ayrıca keşfettikleri diğer ötegezegenler hakkında da bilgi verdi. "TOI-6223b", Neptün büyüklüğünde ve yıldızına yakın olduğundan "sıcak-Neptün" olarak adlandırılıyor. "TOI-1743b" ise Süper-Dünya kategorisine giriyor ve Dünya’dan yaklaşık %70 daha büyük.
Gelecek Gözlemleri ve Araştırmalar
AÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nden Prof. Dr. Özgür Baştürk, Yalçınkaya’nın çalışmasında uluslararası ekiplerle birlikte çok sayıda teleskop kullanıldığını belirtti. Gelecekte, James Webb Uzay Teleskobu ile gerçekleştirilecek gözlemlerin "TOI-5799c" gezegeninin atmosferinde yaşam izleri olup olmadığını belirlemek için büyük bir fırsat sunduğunu vurguladı.
Baştürk, "Bu ötegezegen, atmosfer durumunu incelemek için az sayıdaki potansiyel adaylar arasında bulunuyor," diye ekledi. Özetle, Yalçınkaya’nın araştırması, ötegezegenlerde yaşam arayışında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
