Stagflasyon, ekonomi duraklama dönemi yaşarken fiyatların hızlı bir şekilde arttığı, yani yüksek enflasyon, düşük büyüme ve yüksek işsizlik ortamının söz konusu olduğu bir durumu ifade eder.
Genel olarak, ekonomik faaliyetler yavaşladığında enflasyonun düşmesi beklenir. Ancak stagflasyon durumunda işler tam tersi bir seyir izler: Kamuoyunun alım gücü azalır ve işsizlik oranları yükselir. Dolayısıyla, ekonomi bir nevi daralma yaşar.
STAGFLASYON NEDEN OLUR?
Arz Şokları (Maliyet Şoku):
Petrol fiyatlarının ani yükselişi gibi hammadde maliyetlerinde yaşanan sert artışlar, üretim süreçlerini pahalılaştırır. Bu durum, hem fiyatların yükselmesine hem de ekonomik büyümenin baskılanmasına yol açar.
Yanlış Para Politikaları:
Merkez bankalarının düşük faiz oranlarıyla talebi teşvik etmesi, fakat üretimin artmaması durumunda, sadece fiyatların yükselmesine sebep olur. Bu da kontrolsüz bir enflasyon ortamı yaratırken, büyümeyi destekleyemez.
Kur Şokları ve Döviz Krizleri:
Yerel para biriminin değer kaybetmesi, ithalatı pahalı hale getirir. Maliyetler artarken, halkın alım gücü düşer ve ekonomik büyüme yavaşlar.
Küresel Ekonomik Krizler:
Dış talepteki azalma, ihracatın düşmesine neden olur ve bu durum ekonomiyi yavaşlatır. Aynı zamanda, iç piyasada enflasyon yükselirse stagflasyon durumu ortaya çıkabilir.
STAGFLASYONUN ETKİLERİ
Stagflasyon ile karşılaşan bir ülke ekonomisinde genellikle şu durumlar gözlemlenir;
Alım gücünde azalma,
Artan işsizlik oranları,
Yatırım ve üretimde durma noktasına gelme,
Ekonomik güvenin sarsılması,
Toplumda artan huzursuzluk.
