Spor Salonunda Zaman Algısı: Bilimsel Bir İnceleme
Spor salonlarında geçirilen zamanın çoğu insan için yavaş geçtiği hissi, bilim insanlarının dikkatini çekti. Yeni bir araştırma, bu sık yaşanan duyunun antrenmanların sıkıcılığıyla ilişkilendirilmediğini göstermekte.
Araştırma, egzersiz sırasında bireylerin zaman algısının, gerçek sürelerinden daha uzun olduğunu ortaya koydu.
Deneyin Detayları
Çalışmada, katılımcılara sabit bisikletle egzersiz yaptırılarak 30 saniyelik zaman aralıklarını tahmin etmeleri istendi. Beklentilerin aksine, katılımcılar süreyi ortalama yüzde 8 ila 9 daha kısa tahmin ettiler. Bu durum, onların zamanın yavaş aktığına dair bir hissiyata sahip olduklarını gösteriyor.
Bu araştırmanın amacı sadece "zaman geçmiyor" şakasını doğrulamak değil, aynı zamanda egzersiz sırasında beynin ve vücudun zaman algısını incelemekti. Çünkü egzersiz esnasında bedenimizde pek çok fizyolojik ve psikolojik değişim gerçekleşiyor.
Çalışma, 33 katılımcının 4000 metrelik sabit bisiklet parkurunu üç farklı koşul altında geçmesiyle gerçekleştirildi. Bunlar:
- Tek başına (deneme sürüşü),
- Sanal bir rakibe karşı,
- Gerçek bir rekabet ortamında.
Katılımcılara egzersiz öncesi ve sonrası zaman tahminleri yaptırıldı. Sonuçlar, zaman algısının egzersiz türüne veya fiziksel efora bağlı olarak değişmediğini ortaya koydu; rekabetin bile zamanı hızlandırma etkisi gözlemlenmedi.
Spor Psikolojisi Açısından Önemi
Araştırmacılar, bulguların sınırlı bir örneklem ile elde edilmesine rağmen, daha önceki çalışmalardan farklılıklar taşıdığını belirtiyor. Araştırma, hakemli bilim dergisi "Brain and Behavior"da yayımlandı ve spor psikolojisi üzerinde önemli etkilere sahip olduğu savunuldu. Zaman algısı, dikkat ve motivasyon üzerinde güçlü bir etki yaratıyor. Eğer rekabet bile zamanı hızlandıramıyorsa, sporcuların dikkatlerini sürdürebilmek için farklı stratejiler geliştirmeleri gerekli olabilir.
Uzmanlar, özellikle elit sporcuların antrenmanlarını planlarken zaman algısını dikkate almasının kritik olduğunu ifade ediyor. Örneğin, Michael Phelps gibi isimler, yarışlarını zihinsel olarak prova ederken zamanlamalarını kas hafızasına yerleştirmeye çalışıyor. Milisaniyelerin büyük öneme sahip olduğu yarışlarda, erken yapılan dönüşler, rekor kaybına sebep olabiliyor.
Araştırmacılar, "Egzersiz sırasında dış uyaranların, yoğunluğun ve sürenin zaman algısındaki rolünü anlamak için daha fazla çalışma yapılmalı," diyerek, bu faktörlerin fiziksel aktivitelerde doğru zamanlama ve performans için hayati öneme sahip olduğunu vurguladılar.
