Sağlık Bakanlığı, “Normal Doğum Eylem Planı” ile kamu, üniversite ve özel hastanelerin tamamında “Gebe Okulu” kurulmasını zorunlu hale getirecek, ebelerin görev ve yetkilerini artıracak, ayrıca sezaryen ameliyatlarına yönelik denetim ve takip çalışmaları gerçekleştirecek.
Cumhurbaşkanı’nın eşi, Emine Erdoğan, Sağlık Bakanı ve sağlık çalışanlarının katılımıyla tanıtılan Normal Doğum Eylem Planı, anne ve bebek sağlığını koruma amacı taşıyor.
Plan, tıbben gerekli olmayan sezaryen oranlarının azaltılmasını ve bilimsel olarak kanıtlanmış normal doğumun teşvik edilmesini hedefliyor.
Bu çerçevede, doğum yapılan tüm hastanelerin “Gebe Okulu” kurması şart koşulacak. Ayrıca bu hastaneler “Anne Dostu Hastane” unvanını alabilmek için zorunlu fiziksel standartlara uymak zorunda kalacak.
Sağlık Bakanlığı, gereken mevzuat düzenlemelerini yaparak uygulamayı başlatacak.
“Annelik Yolculuğu” mobil uygulaması geliyor
Eylem planı sayesinde anne adaylarına, gebelik, doğum ve lohusalık dönemleri hakkında ayrıntılı bilgi verilecek; mevcut eğitim faaliyetlerinin kapsamı genişletilecek.
Ayrıca, anne adaylarının gebelikten doğuma kadar olan süreçlerde, bilimsel olarak doğrulanmış en doğru bilgilere ulaşması için “Annelik Yolculuğu” adlı bir mobil uygulama hayata geçirilecek. Uygulamanın tanıtımı ilerleyen aylarda yapılacak ve anne adayları cep telefonları aracılığıyla merak ettikleri sorulara erişim sağlayabilecek.
Doğumhanelerde “rehber ebe” dönemi başlayacak
Sağlık Bakanlığı, ebelerin yetkilerini genişletmek üzere yeni düzenlemeler getirecek ve doğumhane çalışanlarına maddi teşvikler sağlayacak.
Tüm doğumhanelerde “rehber ebe” ile “doğumhane sorumlu” pozisyonları oluşturulacak.
Devam eden ebelik eğitimleri daha güçlü hale getirilecek. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ile ebeler, tıbbi hatalı uygulamalar konusunda eğitim alacak.
– Sezaryen ameliyatları denetlenecek
Doğum ve sezaryen yönetimi, sağlık bakanlığı tarafından belirlenen klinik rehberlere uygun biçimde gerçekleştirilecek.
Hastanelerde sezaryen ameliyatlarına yönelik denetim ve takip çalışmaları yapılacak. Kamu sağlık yöneticilerinin performans kriterlerine primer sezaryen oranları eklenerek takip edilecek. Sezaryen oranı yüksek hastaneler aylık ziyaretlerle denetlenecek.
Toplumsal bilgilendirme çalışmaları sürüyor
Sağlık Bakanlığı, toplumun normal doğumun önemi hakkında bilinçlenmesini sağlamak amacıyla kamu spotları yayınlayacak. Uzmanlar çeşitli televizyon programlarına katılarak söz konusu konularda bilgilendirmelerde bulunacak, sosyal medya üzerinden de benzer yayınlar gerçekleştirilecek.
81 ilde, gebe ve yakınlarının bilgi alabileceği stantlar kurulacak.
Ayrıca Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Annelik Yolculuğu” kitabı dijital platformlarda halkın erişimine sunulacak. Kitaba yönelik hazırlanan videolar da aile hekimlikleri ve Gebe Okulları’nda kullanılacak ve e-Nabız uygulamasına entegre edilecek.
Türkiye’de sezaryen oranları endişe verici
Bakanlığın “2022 Sağlık İstatistikleri Yıllığı” verilerine göre, Türkiye’de sezaryen oranı Dünya Sağlık Örgütü tarafından makul kabul edilen yüzde 15 sınırının çok üzerinde bulunuyor. Nerdeyse her iki doğumdan biri sezaryenle gerçekleşiyor.
Devlet, üniversite ve özel hastanelerdeki sezaryen oranları, 2022’de hastane doğumları içinde yüzde 62,8 olarak belirlenmişken, bu oran 2021’de yüzde 60,9, 2020’de ise yüzde 59,6 olarak kaydedilmiştir.
Üniversite hastanelerinde sezaryen oranı artıyor
Devlet hastanelerinde sezaryen oranları 2020’de yüzde 42,8, 2021’de yüzde 44,6’ya ulaşmışken, 2022’de bu oran yüzde 46,4 olarak belirtilmiştir.
Üniversite hastanelerindeki sezaryen oranları ise 2020’de yüzde 71,4, 2021’de yüzde 73,1 ve 2022’de yüzde 74,4 olarak gerçekleşmiştir.
Özel hastanelerde ise 2020’de yüzde 74,1 olan sezaryen oranı, 2021’de yüzde 75,5’e ve 2022 itibarıyla yüzde 78,1’e yükselmiştir.
İlk sezaryende özel hastaneler ön planda
Primer sezaryen oranları da yıllar boyunca artış göstermiştir. 2022’de primer sezaryen oranı hastane doğumları içinde yüzde 32,5 olarak kaydedilirken, bu oran 2021’de yüzde 30,3, 2020’de ise yüzde 30’dur.
Kamu hastanelerinde 2020’de primer sezaryen oranı yüzde 16,8, 2021’de yüzde 17,5 ve 2022’de ise yüzde 18,5 olarak belirlenmiştir.
Üniversite hastanelerinde 2020’de yüzde 36,4 olan primer sezaryen oranları, 2021’de yüzde 36,8’e ve 2022’de yüzde 38,8’e yükselmiştir.
Özel hastanelerde primer sezaryen oranları da 2020’de yüzde 41,8, 2021’de yüzde 42,3 ve 2022’de yüzde 46,2 olarak tespit edilmiştir.
