İzmir, ilk kez Türk denizci ve komutan Emir Çakabey tarafından fethedilmiş ve Müslümanlıkla tanışmıştır. O yıllarda, Çakabey ile birlikte bir kısım Gazi Dervişler de bölgeye yerleşmiştir. Ancak bu hakimiyet uzun sürmemiş ve İzmir tekrar el değiştirmiştir. İzmir, ikinci kez fethedildiğinde bu kez fetih, Aydınoğulları Beyi Gazi Umur Bey ve beyliğin komutanı Seyyid Mükerremeddin Emir Sultan Hazretleri’ne nasip olmuştur. İzmir’in bu fethi, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.)’in torunu, aynı zamanda mutasavvıf bir şeyh olan Seyyid Mükerremeddin Emir Sultan Hazretleri gibi büyük bir Allah dostunun komutanlığında gerçekleşmiştir. Bu zatın, Batı Anadolu’daki ilk dergâhı İzmir’de kurması, Anadolu Erenlerinin ve Gazi Dervişlerin bölgeye akın akın gelmesine vesile olmuş ve bölgenin tam bir İslam yurdu hâline gelmesini hızlandırmıştır.
İzmir’e gelen dervişler, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.)’in güzel ahlakını örnek alarak yaşamışlar, bölgede adeta birer iyi niyet elçisi gibi davranmışlardır. Tebessümü yüzlerinden hiç eksik etmeyen bu dervişler, hasta olanların derdine deva olmuş, tarlasında mahsulü kalanın yardımına koşmuş, aç ve yoksullara destek olmuşlardır. Çocukla çocuk, büyükle büyük olmuş, insanların gönüllerini fethetmişlerdir.
1402 yılında Aydınoğulları tarafından alınamayan Ceneviz kalesi, yani “gavur kısmı”, Timur tarafından alınarak Aydınoğulları’na bırakıldı. Böylelikle şehrin tamamı Müslüman Türk idaresine girdi. 1424 yılında ise İzmir, Osmanlı Devleti idaresine girdi ve yaklaşık 500 yıl Osmanlı yönetiminde kaldı. Osmanlı İmparatorluğu’nun yükselme devrinde, liman kenti olmanın avantajı ve çevresindeki illerin merkezi olma konumu itibarıyla her dönem önemini muhafaza etmiştir.
Türkiye’nin her ilinde kendisiyle anılan Allah dostları ve evliyalar mevcuttur. Örneğin, Konya denildiğinde Hz. Mevlânâ, Ankara denildiğinde Hacı Bayram-ı Veli akla gelir. İzmir de en az diğer şehirler kadar İslam şehridir ve bu şehrin de nice evliyaları vardır. Buna rağmen, İzmirlilerin bu değerlerin gün yüzüne çıkması için kayda değer bir çalışma yapmaması oldukça üzücü bir durumdur.
İzmir, bundan sonra Seyyid Mükerremeddin Emir Sultan ismi ile anılmalıdır. Bu topraklar yüzyıllardır bize aittir ve hep öyle kalacaktır. Anadolu’nun kapısı, 1071 Malazgirt Zaferi ile Müslüman Türklere açılmış ve İzmir de bu süreçte İslam yurdu olmuştur.
Mehmet Akif Ersoy’un dediği gibi:
“Sahipsiz olan memleketin batması haktır; sen sahip olursan bu vatan batmayacaktır.”
Araştırmacı Yazar
Bünyamin ERTEKİN
