Emeklilik Sistemi İçin Yeni Düzenlemeler Geliyor
Emekli aylığı hesaplamasındaki karmaşıklıkların ve taban maaş uygulamasındaki sorunların giderilmesi amacıyla yeni düzenlemeler üzerinde çalışmalar sürdürülüyor.
Bu kapsamda gündeme gelen ana başlıklar şu şekilde sıralanıyor:
- Aylık bağlama sisteminin karmaşıklığının azaltılması.
- Ocak ve Temmuz aylarındaki enflasyon artışlarının yeniden düzenlenmesi.
- Çalışan-emekli oranındaki aktüeryal dengenin yeniden sağlanması.
- Sistemde kalmanın emekli aylığı açısından daha cazip hale getirilmesi.
Emekli Aylığı Hesaplamasında Üçlü Yapı
Emekli aylığı hesaplamasında kullanılan karmaşık üçlü yapının, sistemi olumsuz etkilediği belirtiliyor. 1999 öncesi balöncükleri farklı aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayıları, 1999-2008 döneminde düşük oranlar ve güncelleme katsayıları, 2008 sonrası ise enflasyon etkisi altında düşük oranlarla güncellemeler uygulanıyor. Bu hesaplamalar üç ayrı kanuna göre yürütülmekte, bu da emekli aylıkları belirlenirken farklılıklar yaratmaktadır. Sabah Gazetesi’ndeki habere göre, güncelleme katsayısı ve aylık bağlama oranlarının değişmemesi durumunda, tek bir hesaplama yapılabilir. Bu da yüksek prim ödeyen ve uzun süre çalışan emeklilerin daha yüksek maaş almalarına olanak tanıyabilir.
Taban Maaş Uygulaması
Son yıllarda emeklilerin belirsizlik yaşamasına neden olan bir diğer konu ise ‘taban maaş’ ve ‘kök maaş’ uygulamaları oldu. Kısa süreli çalışan, kısmi veya malulen emekli olmuş ya da asgari ücretten prim yatırmış sigortalıların aldıkları maaşlar oldukça düşük kalmaktaydı. Bu durumda, Hazine destekli taban maaş ödemeleriyle daha yüksek aylık sağlaması amaçlanıyor. Örneğin, 6-7 bin lira alan bir emekli, 12.500 TL maaş alabilmektedir. Ancak bu uygulama çeşitli sorunları da beraberinde getirmekte.
