Merkezi Yönetim Bütçe Verilerinde Dikkat Çeken Artışlar
Ocak-Eylül 2024 döneminde merkezi yönetim bütçesi, harcama ve gelirlerde önemli değişimlere sahne oldu. Bu dönemde toplam bütçe harcaması 10 trilyon 222 milyar 202 milyon lira olarak gerçekleşirken, bütçe gelirleri 9 trilyon 4 milyar 924 milyon liraya ulaştı.
Bütçe Giderleri ve Gelirleri
Eylül 2024 itibarıyla merkezi yönetim bütçe giderleri geçen yılın aynı ayında 932 milyar 68 milyon lira iken, bu yıl yüzde 42,8 artışla 1 trilyon 331 milyar 1 milyon liraya tırmandı. 2025 yılı için hedeflenen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon liralık bütçeden, şu ana kadar yüzde 9’u harcandı.
Faiz Dışı Durum
Geçen yıl eylülde 48 milyar 213 milyon lira faiz dışı fazla kaydedilirken, bu yıl aynı ayda 73 milyar 22 milyon lira faiz dışı açık oluştu. Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39,7 artarak 1 trilyon 94 milyar 380 milyon liraya yükseldi.
Personel ve Sosyal Güvenlik Giderleri
Eylülde personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 49,2 artarak 365 milyar 857 milyon lira oldu. Sosyal güvenlik kurumlarına ödenen devlet primi giderleri ise yüzde 62,2 artışla 49 milyar 398 milyon liraya yükseldi.
Mal ve Hizmet Alımları
Mal ve hizmet alım giderleri, 84 milyar 296 milyon lira ile geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23,5 artış gösterdi. Cari transferler de yüzde 37,4 artarak 457 milyar 9 milyon lira olarak kaydedildi.
Bütçe Gelirlerinde Artış
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın eylül ayında 831 milyar 603 milyon lira iken, bu yıl yüzde 22,8 artış göstererek 1 trilyon 21 milyar 358 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirleri tahsilatı, aynı dönemde yüzde 20,4 artışla 881 milyar 810 milyon lira oldu.
Vergi Türleri Performansı
Eylülde gelir vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi gibi birçok vergi türünde önemli artışlar gözlemlendi. Ancak, kurumlar vergisi tahsilatında yüzde 90,5’lik bir düşüş meydana geldi.
Ocak-Eylül Dönemi Değerlendirmesi
Ocak-Eylül 2024 döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 42,8 artışla 10 trilyon 222 milyar 202 milyon lira olarak belirlenirken, gelirlerde de yüzde 48’lik bir artışla 9 trilyon 4 milyar 924 milyon liraya ulaşıldı.
Bu rapor, merkezi yönetim bütçesi üzerindeki artışları ve mali politikaların etkilerini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor. Önümüzdeki dönemde harcama kalemlerindeki bu artışların sürdürülebilirliği ekonominin genel durumu açısından kritik bir öneme sahip olacak.
