Arnavutluk’taki Yapay Zeka Tartışmaları: Diella ve Siyasi Geleceği
Arnavutluk’un Ulusal Bilgi Toplumu Ajansı (AKSHI) tarafından geliştirilen yapay zeka sistemi "Diella", kamuoyuna tanıtıldığından beri siyasetteki rolü üzerine tartışmalar gündeme oturdu. "Sanal Bakan" olarak adlandırılan Diella’nın, WeJaponya’daki "Saisei no Michi" partisinin lideri olması kararı, bazı çevrelerce yenilikçi bir adım olarak değerlendirilirken, sorumluluk ve şeffaflık açısından endişeler de oluştu.
Erlangen-Nürnberg Üniversitesi’nde Yapay Zeka Etiği ve Felsefesi üzerine uzmanlaşan Prof. Dr. Müller, Sondakihaber.com muhabirine yaptığı açıklamada, yapay zekanın siyasette kullanımı üzerine değerlendirmelerde bulundu. Büyük dil modellerinin belirli veri setleriyle çalıştığını vurgulayan Müller, bu sistemlerin bazı nesnel kriterlere göre hareket etmeleri gerektiğini, aksi takdirde ön yargılara maruz kalabileceklerini belirtti.
Prof. Müller, Diella’nın yolsuzlukla mücadele gibi sorunlarda faydalı olabileceğine işaret ederek, "Otomatik veya yarı otomatik sistemler bu tür vakalarda yardımcı olabilir," dedi. Ancak, yapay zekanın sübjektif konularda efektivitesinin sınırlı olduğunu da ekledi. Özellikle kamu ihalelerinde kullanılacak sistemlerin birçok faktörü göz önünde bulundurması gerektiğine dikkat çekti.
IBM’in tarihsel bir kılavuzunda "Bir bilgisayar asla sorumlu tutulamaz" ifadesinin önemini vurgulayan Müller, yapay zekanın karar vermesine izin vermenin riskli olduğunu belirtti. Yapay zeka sistemlerinin karar verebilmek için sadece ölçülebilir kriterleri dikkate almasının yetersiz olacağını söyledikten sonra, önemli kararların insana özgü faktörlerce desteklenmesi gerektiğini ifade etti.
Müller ayrıca, yapay zekanın ideolojik ve etik boyutları üzerine de düşüncelerini paylaştı. Siyasi kararların mantık veya istatistikle sınırlı olmadığını, daha çok insani ve toplumsal faktörlerce şekillendiğini belirtti. Buna rağmen, bazı istatistiksel süreçlerin otomatikleştirilmesinin mümkün olduğunu ve bu durumun devlet işlerinde verimliliği artırabileceğini savundu.
Sonuç olarak, yapay zekanın siyasi arenada yer alması her ne kadar cazip bir fikir olsa da, karar alma süreçlerinde insani unsurların korunması gerektiği konusunda geniş bir görüş birliği olduğu görülüyor.
