Tarihi Beledi Dokuması Yaşatılıyor

1. yüzyıla kadar uzanan kökleriyle Türkiye’nin en eski pamuklu dokuma türlerinden biri olan beledi dokuması, tarihi kayıtlara göre özellikle Tire ve Bursa bölgelerinde görülmektedir. Osmanlı döneminde padişah kaftanlarında kullanılmasıyla tescillenmiş olan "Tire Beledi Dokuması", Saim Bayrı’nın torunu Nurefşan Yaykal tarafından kurulan atölyede günümüzde de yaşatılmaktadır.

Geçmişte, 1908 tarihli Aydın Vilayeti Salnamesi’ne göre ilçede 60 el tezgahı bulunmaktaydı. Ancak, teknolojinin ilerlemesi ve bu dokuma türünün öğrenilmesinin zorluğu, hem usta sayısını hem de tezgahları hızla azaltmıştır. Tire’de belediye ve ticaret odasının çabaları sonucunda, geçen yıl bu kıymetli dokuma türü "Tire Beledi Dokuması" adıyla Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiştir.

Beledi dokumaları, 24 çerçeveye sahip ve 16 ya da 13 pedalla kumanda edilen tezgahlarda işlenmektedir. Ortaya çıkan ürünler, dayanıklılıklarıyla dikkat çekmekte ve kıyafet dışında çanta, ayakkabı, döşeme ve perde gibi farklı alanlarda da kullanılmaktadır.

Kültürel Mirası Yaşatan Torun

88 yaşındaki Saim Bayrı’nın torunu Nurefşan Yaykal, 6 yıl önce bu tarihi mirası yaşatmaya kararlıdır. Dokuma sanatına dedesiyle adım atan Yaykal, annesiyle birlikte bu sanatı sürdürmüş ve profesyonel olarak kendi atölyesini açarak beledi dokumasını yeni bir boyuta taşımıştır. Atölyesinde kişiye özel ceket, çanta, kravat ve seccade gibi çeşitli ürünler tasarlayan Yaykal, beledi dokumanın tanıtımını ve geniş kitlelere ulaşmasını sağlamak için modern ürünler geliştiriyor. Yenilikçi iplikler ve desenler ile geleneksel dokumayı farklı formlarda kullanmayı amaçlamakta olup akademisyenlerle iş birliği yaparak modern ve geleneksel beledi dokumayı harmanlamaktadır. Bu çalışmalar, yerel ve uluslararası düzeyde büyük ilgiyle karşılanmaktadır. Beledi dokumasının sağlam yapısı sayesinde özellikle mobilya döşemesi, ev tekstili ve moda alanlarında kayda değer bir potansiyel ortaya çıkmaktadır.

Nurefşan Yaykal, ürünlerini resmi kurumlar ve Tire Ticaret Odası’nın desteğiyle sosyal medya üzerinden tanıtarak satışını gerçekleştirmektedir. El emeği ürünlere olan ilginin yüksek olduğunu belirten Yaykal, “Ürünlerimize olan talep oldukça fazla. El emeği ve zahmetli bir süreçle hazırlanıyorlar. Şu anda internet üzerinden dünya genelinde rağbet gören platformlarda ürünlerimi sergileyip pazarlıyorum. Beledi dokuma sanatının beşinci kuşak ustası olmak benim için büyük bir sorumluluk. Tire Beledi Dokuması, bu ilçeyle özdeşleşmiş bir kültürel miras. Yalnızca burada yaşatılıyor. Tire’nin adı bu dokuma sanatıyla yükselecek. Amacım, bu sanatı tüm dünyaya tanıtmak.” dedi.

TireBelediDokuması #KültürelMiras #ElSanatları #TürkiyeKültürü #Moda #GelenekselSanatlar