AYM, Basın İlan Kurumu Düzenlemelerini İptal Etti
Bugün Resmi Gazete’de yayımlanan bir karara göre, Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesi, 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun’un 49. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğunu öne sürerek Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu.
Başvuruda, resmi ilan ve reklam kesme cezalarına ilişkin belirli koşulların tanımlanmadığı ve bu yaptırımların yeterince açık ve kesin bir şekilde düzenlenmediği ifade edildi. Ayrıca, resmi ilan ve reklamların kesilmesine ilişkin yaptırımların belirlenmesi sırasında ölçülülük ilkesinin dikkate alınmadığı iddia edildi.
AYM, söz konusu düzenlemenin "a" bendinde yer alan "Kurum tarafından o gazete, dergi ya da internet haber sitesine verilecek ilan ve reklamlar, kesinleşen Yönetim Kurulu Kararına dayanılarak, Kurum Genel Müdürlüğünce iki ayı geçmeyecek bir süre ile kesilir." hükmünü iptal etti. Ayrıca, Basın İlan Kurumu tarafından verilen cezalara karşı asliye hukuk mahkemelerinde açılacak davalarda "verilen kararların kesin olduğu" ifadesini de Anayasa’ya aykırı buldu ve iptal etti.
Kararın Gerekçesi
AYM’nin kararında, Anayasa’nın 26. maddesi ile ifade özgürlüğü ve 28. maddesi ile basın özgürlüğünün güvence altına alındığı vurgulandı. Kararda, Basın İlan Kurumu’nun gazetelerin resmi ilan ve reklam gelirlerini adil bir şekilde dağıtarak gazetelerin niteliğine katkıda bulunduğu belirtildi. Ancak, reklam ve ilan kesme cezalarının "ifade ve basın özgürlüğüne" müdahale anlamı taşıdığı kaydedildi.
Müdahalenin yasal bir çerçevede olması ve keyfiliğe yer vermemesi gerektiği ifade edilen kararda, iptali istenen düzenlemede yaptırımları gerektirecek hareketlerin hangi çerçevede olabileceğine dair belirsizlikler olduğu aktarıldı. Ayrıca, Basın İlan Kurumuna yaptırımları belirleme yetkisinin açık ve net bir şekilde düzenlenmesi gerektiği vurgulandı.
Son olarak, verilen mahkeme kararlarının denetlenmesini isteme hakkına aykırılık teşkil eden düzenlemenin de iptal edildiği belirtildi. Bu karar, basın ve ifade özgürlüğü konusundaki hukuki süreçleri yeniden şekillendirebilir.