Açığa satış işlemi, yatırımcıların sahip olmadıkları sermaye piyasası araçlarını satmalarını veya bu satışa ilişkin emirler vermelerini ifade etmektedir. Ayrıca, açığa satış işlemi, ödünç alınmış sermaye piyasası araçlarıyla yerine getirilen takas yükümlülüğünü de kapsamaktadır.
Açığa satış gerçekleştirmek için, emrin ilk aşamada açığa satış emri olarak kaydedilmesi gerekmektedir. Yapılan açığa satış işlemleri, Günlük Bülten aracılığıyla pay bazında her fiyat seviyesinde miktar ve sözleşme adedi belirtilerek kamuya duyurulmaktadır.
“Kredili Menkul Kıymet ve Açığa Satış İşlemlerine Konu Olan Menkul Kıymet Listesi” kapsamı BİAŞ Pay Piyasası pazarlarında işlem gören tüm payları ve BYF’leri içermekle birlikte, GİP, PÖİP ve YİP’den hariç tutulmuştur. Bu doğrultuda, Yıldız Pazar ve Ana Pazar’da işlem gören paylar ile birlikte BYF’ler, kredili alım ve açığa satış işlemlerine konu olabilmektedir.
Öte yandan, varantlar, sertifikalar, sahipliğe dayalı kira sertifikaları, gayrimenkul yatırım fonları ve girişim sermayesi yatırım fonlarında kredili alım ve açığa satış işlemi yapılamamaktadır. Gayrimenkul sertifikalarında ise, kredili alım yapılabilse de açığa satış işlemi imkânı bulunmamaktadır.
Açığa satışın genel olarak birkaç amacı bulunmaktadır:
Düşen Piyasadan Kar Etme:
Yatırımcı, belirli bir hisse senedinin fiyatının düşeceğini öngörmesi durumunda açığa satış yaparak bu düşüşten kazanç sağlamayı hedefler. Örneğin, 100 TL’den işlem gören bir hisseyi açığa satarak, fiyat 80 TL’ye düştüğünde aynı hisseyi geri alarak 20 TL’lik bir kar elde edebilir.
Portföy Koruma (Hedge Amaçlı):
Elinde bir portföy bulunduran yatırımcı, piyasalarda düşüş beklentisi olduğunda açığa satış yaparak portföyünü korumaya yönelik stratejiler geliştirebilir.
Likidite Sağlama:
Açığa satış işlemleri, piyasalarda işlem hacmini artırarak fiyat dengesini sağlamaya yardımcı olmakta ve dolayısıyla likiditeyi artırmaktadır.
