Türkiye, doğal gaz altyapısına yaptığı yatırımlarla yıllık gaz verme kapasitesini 80 milyar metreküp seviyesine ulaştırdı. Yıllık gaz tüketimi yaklaşık 50 milyar metreküp olan Türkiye, kapasite fazlası gazı doğal gaz merkezi olma hedefi doğrultusunda ihracata yönlendiriyor.
Dört farklı şirketle tedarik anlaşmaları imzalandı
Bu kapsamda geçen yıl BOTAŞ ile Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Moldova gibi ülkelerin ilgili şirketleri arasında gaz ihracatı anlaşmaları imzalandı. Ayrıca, doğal gazda Türk harmanı oluşturmak amacıyla kaynak çeşitliliği hedeflenerek nisandan bu yana dört farklı şirketle LNG tedarik anlaşmaları yapıldı.
BOTAŞ, 2025-2035 yılları arasında doğal gaz temin etmek amacıyla Umman ile Ocak 2023’te bir LNG Tedarik Anlaşması imzaladı. Bu anlaşmaya göre, Umman’dan yıllık 1 milyon ton kadar LNG ithalatı gerçekleştirilecek.
Şirket, mayıs ayında ExxonMobil ile bir Mutabakat Muhtırası imzaladı. Bu kapsamda, ExxonMobil’in Türkiye’ye yıllık 2,5 milyon tona kadar LNG tedarik edebilmesi sağlanacak.
BOTAŞ, 2 Eylül’de Shell ile, 18 Eylül’de ise TotalEnergies ile 2027 yılından itibaren geçerli olmak üzere 10 yıllık LNG anlaşmaları imzaladı. Bu bağlamda, Shell anlaşmasında yıllık 4 milyar metreküp, TotalEnergies anlaşmasında ise yıllık 1,6 milyar metreküp doğal gazın önemli bir kısmı BOTAŞ tarafından ABD’deki üretim terminallerinden dolum yapılarak teslim alınacak; bir kısmı ise BOTAŞ’ın talebi doğrultusunda Türkiye veya Avrupa terminallerine sevk edilecek.
Yapılan anlaşmaların toplamında, belirtilen yabancı firmalardan anlaşma süreleri boyunca yaklaşık 100 milyar metreküpe kadar gaz temin edileceği öngörülüyor.
Anlaşmalar bölgenin tedarik güvenliğine de katkı sunuyor
“Son imzalanan anlaşmalar incelendiğinde, BOTAŞ’ın önümüzdeki dönemde sona erecek Rusya ve İran kontratları ile tedarik kaynaklarını çeşitlendirmeye yöneldiği ve bu kontrat miktarlarının Türkiye’de ihtiyaç duyulmadığı durumlarda özellikle Güneydoğu Avrupa ülkelerine yönlendirilebileceği esnek anlaşmalar imzalandığı görülüyor.” diyen uzman, Türkiye’nin bölge için bir “gaz ticaret merkezi” olmayı hedeflediğinden dolayı gelecek yıl bazı boru hattı anlaşmalarının yenilenmesini beklediklerini aktardı.
Uzman, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye, ‘gaz ticaret merkezi’ ana hedefiyle tüm tedarikçilerden gelecek kaynakları Türkiye’de fiyatlayarak bölgede ana aktör konumuna evrilebilir. Bu noktada, Türkiye son dönemde uluslararası boru hatları, LNG terminalleri ve yer altı depolama projeleriyle altyapısını önemli ölçüde güçlendirdi. İmzalanan LNG tedarik anlaşmaları, Türkiye’nin gaz portföyünün çeşitliliğini ve esnekliğini artıracak. Ayrıca, BOTAŞ’ın anlaşma çerçevesinde yükleme limanında LNG alarak yeni taşıma yetenekleri kazanacak olması da önemli bir gelişme. Bu tür anlaşmalar yalnızca ülkemizde değil, bölgede de tedarik güvenliğine katkı sağlıyor.”
Türkiye’nin yaz aylarında tam olarak kullanılmayan günlük gazlaştırma kapasitesinin 150 milyon metreküpün üzerinde olduğunu belirten uzman, daha fazla LNG sözleşmesi imzalamanın Türkiye açısından mantıklı olduğunu ifade etti. Ayrıca, “Bu olumlu gelişmelerle birlikte, Türkiye gaz piyasasında özel sektör paydaşlarının önümüzdeki dönemde ülke ekonomisine ciddi katkı sağlayabileceğine inanıyorum.” şeklinde konuştu.
