VDK, Yapay Zeka ile Sahte Fatura ile Mücadelede Yeni Bir Dönem Başlattı
Vergi Denetim Kurulu (VDK), sahte faturalarla mücadele etmek amacıyla geliştirdiği yapay zeka destekli Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) Sistemi’ni hayata geçirdi. Bu sistem sayesinde, son iki yılda 17,373 satıcı ve 77,834 alıcının dahil olduğu yaklaşık 578 milyar lira değerindeki işlem risk analizleri gerçekleştirildi. Uygulama, bu mükelleflere kayıt ve beyanlarını düzeltme fırsatı sunuyor.
KURGAN, cari verilerden yararlanarak alım ve satım işlemlerini tarıyor ve riskli olanları tespit ediyor. Sistem, işlemlerin gerçekliğini kontrol etmekle kalmayıp, sahte belgeye ilişkin riskleri kolaylıkla belirliyor.
Sadece Riskli İşlemler Belirleniyor
Geçmiş verilerden yararlanarak yürütülen analizler neticesinde, 2023 yılı itibarıyla 8,753 satıcı ve 35,901 alıcının taraf olduğu yaklaşık 190 milyar liralık işlem riskli bulundu. 2024 yılı için de 11,530 satıcı ve 52,557 alıcı ile ilgili toplamda yaklaşık 389 milyar lira tutarındaki işlemler riskli olarak değerlendirildi. Çift taraflı işlemler devre dışı bırakıldığında, toplamda 17,373 satıcı ve 77,834 alıcı üzerinde yoğunlaşarak bu süreç devam etmektedir.
Müşavirler İçin Bilgilendirme Süreci
Riskli işlemlere ilişkin mükelleflere, 70 binden fazla yazı gönderilerek, bilgi talepleri başladı. Bu yazılar, alıcıları olası bir denetim öncesinde bilgilendirerek risk durumlarını anlamalarına yardımcı olmayı amaçlıyor. Ayrıca, 17,373 satıcının da incelemeye alındığı belirtildi. Alıcılardan gelecek yanıtlar, satıcılar üzerindeki incelemelerde önemli bir delil niteliği taşıyacak.
Mali müşavirlere, riskli mükellefler hakkında bilgi verilecek ancak bu durum, sorumluluk yüklemek için değil, mükelleflere rehberlik amacı taşımaktadır.
Kayıt Düzenleme İmkanı
KURGAN Sistemi’nin yaptığı tespitler, sahte belge düzenleyicisi veya kullanıcı statüsü kazandırmamakta; bu sayede mükelleflerin yanlışlıkla sahte fatura kullanmalarının önüne geçiliyor. Uyarılar alan mükellefler, kayıtlarını düzeltme fırsatı buluyor.
"Dürüst Mükellefin Haklarını Koruyoruz"
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelenin teknolojiye yapılan yatırımlarla devam ettiğine vurgu yaparak, "Bu sistemlerin amacı mükellefleri cezalandırmak değil, aksine bilgilendirmek ve gönüllü uyuma davet etmektir. Dürüst mükelleflerin hak ve hukukunu korumak en önemli hedefimiz." şeklinde konuştu. Bu söylemler, gerçek alım-satıma taraf olanlar için endişe edilecek bir durumun olmadığını da belirtmektedir.
