Kıymetli okurlar Osmanlı İmparatorluğuna ait Orduda ehli tasavvufun durumunu merak ettiniz mi hiç?Adaletleri, hoşgörüleri, kahraman savaşçılıkları, derin maneviyatıyla tarih sahnesinde eşsiz bir yere sahip Osmanlı Ordusunda askeri güç bir yana, ruhani derinlik de bir yana değil, ikisi iç içe geçmiş vaziyetteydi. Osmanlı’da savaş alanlarında bile manevi yaşantı devam ederdi. İşte bu maneviyatı sağlayanların en başında tarikat alayları gelmekte idi. Rufai’den Kadiri’ye, Mevlevi’ye ve Bektaşi’ye kadar birçok tarikat, askerler arasında hem moral hem de ruh gücü sağlamıştı.
Rufai Tarikatı: Cesaretin Sembolü
Rufai tarikatı dendi mi, akla hemen cesaret gelir. Dervişleri Fedai can olur, gözlerini kırpmadan Din için mukaddesat için canlarını ortaya atarlar. Osmanlı’da özellikle bu tarikatın mensupları, askerler arasında moral ve cesaret tazelemek için açıktan zikir Halkaları kurar zikir yaparlardı. Savaş öncesi, askerlerin motivasyon ve Allah’a daha derin bir bağlılıkla bağlanmaları için Rufai dervişleri devreye girerdi. Onların zikirleri esnasında yaptıkları “Burhan Merasimleri” ise askerleri adeta birer kahramana dönüştürürdü.
Kadiri Tarikatı: Manevi Destekçiler
Kadiri tarikatı, Osmanlı ordusunda manevi rehberlik konusunda ön plandaydı. Kadiri şeyhleri, özellikle zorlu seferlerde askerlerle beraber olur, onlara dua ve zikirle destek verirlerdi. Bu, askerlerin hem ruhen hem de bedenen kendilerini savaşa daha hazır hissetmelerini sağlardı. Kadiri alayları, adeta birer manevi destek birimi gibi çalışırdı.
Mevlevi Tarikatı: Huzurun Elçileri
Mevlevi tarikatı denince akla gelen sema ayinleri, savaşın ortasında bile barış ve huzurun mümkün olduğunu hatırlatırdı. Mevlevi dervişler, savaşın stres ve gerginliğini azaltmak için ordunun içinde yer alır, sema zikirleri ile askerlerin yüreklerine su serperlerdi. Onların bu zikirleri, savaşın sert şartlarına karşı bir nevi ruhani bir sığınak görevi görürdü.
Yeniçeri Ocağı ve Bektaşi Tarikatı
Yeniçeriler, Osmanlı İmparatorluğu’nun en elit askeri gücü olarak bilinirken, bu birliğin manevi yönünü büyük ölçüde Bektaşi tarikatı ile şekillenmiştir. Bektaşi tarikatı, Osmanlı ordusunda Yeniçeri Ocağında yaygın olan bir tarikattır. Bektaşi dervişleri, Yeniçeriler arasında manevi rehberlik gerçekleştirmekte ve düzenledikleri cehri zikir merasimleri ile de onların ruhani ihtiyaçlarını karşılamıştır.
Zikir Merasimlerinin Fonksiyonları
Zikir, Allah’ı anma ve O’na yönelik derin bir sevgi ve bağlılık ifade etme pratiğidir. Osmanlı ordusunda, zikir merasimleri kendi alaylarında günlük mutad olarak, ordu genelinde ise özellikle savaş öncesi ve sonrası dönemlerde sıklıkla icra edilirdi. Bu törenler, askerler arasında birlik ve beraberliği güçlendirmek, moral ve motivasyonu artırmak için kullanılmıştır. Aynı zamanda, zikir, askerlerin savaşın getirdiği stres ve kaygı ile başa çıkmalarına yardımcı olan bir araç olarak görülmüştür.
Zikir ve Askeri Disiplin
Askeri disiplin ve maneviyatın birleştirilmesi, Tasavvufi kurumların ordudaki başarılarının sırlarından biri olarak kabul edilir. Zikir ve benzeri manevi ritüeller, askerlerin sadece fiziksel olarak değil, aynı zamanda ruhsal olarak da savaşa hazır olmalarını sağlamıştır. Bu, askerlerin savaş meydanındaki cesaret ve kararlılıklarını artırmış, düşmana karşı koyma iradelerini güçlendirmiştir.
Görüldüğü üzere, Osmanlı ordusundaki tarikat alayları, sıradan bir askeri birlikten çok daha fazlasıydı. Bu alaylar, Osmanlı’nın hem askeri hem de manevi yönünü kuvvetlendiren, tarih sahnesinde eşsiz bir yere sahip özel birimlerdi. Tarikatlar bir tek kurdukları alaylar la değil aynı zamanda orduya asker sağlama, istihbarat, mühimmat temini ve nakledilmesi konularında da çok önemli görevler üstlenmişlerdir. Allah cc her bir fertlerinden gani gani Razı olsun yollarından gitmeyi bizlere nasip etsin.
